Шәкәрім құдығы

Хакім Абайдың шәкірті, туыс інісі, ХХ ғасырдың ұлы философы, ақын Шәкәрім қажы Құдайбердіұлының мүрдесі Бақанас өзенінің бойындағы осы құрқұдықта 30 жыл жатқан

«Қоңыр әулие» үңгірі

«Қоңыр әулие» үңгірі Қарауыл ауылынан 80 шақырым, ал Тоқтамыс ауылынан 20 шақырым қашықтықта Ақтас тауындағы шатқалда орналасқан.

Бөрілідегі Мұхтар Әуезовтің мұражай-үйі

Семей-Қарауыл тас жолының 90 шақырымының шығыс жағында 4 шақырым қашықтықта Бөрілі елді мекені орналасқан.

Кеңгірбай би мазары

Кеңгірбай Жандосұлы (1735-1825 жж.) Тобықты ішіндегі Жігітек руынан тарайды. Атақты би, ру басы.

Еңлік-Кебек ескерткіші

Семей-Қарауыл тас жолының 120 шақырымында жолдың оң жағындағы төбеде Еңлік-Кебек ескерткіші орналасқан.

Сырт Қасқабұлақ

Семей-Қарауыл тас жолынан екі шақырым мөлшерде күн батысқа қарай бұрылыста Абай туған Сырт Қасқабұлақ алыстан жарқырап көрінеді. 

Осы бұлақ басында 1845 жылы 10 тамызда Құнанбай ауылында Абай (Ибраһим) дүниеге келген.

Ақтамберді мазары

Ақтамберді Сарыұлы (1675-1768 ж.ж) – XVIII ғасырдағы қалмақ басқыншыларымен болған қазақ елінің азаттық соғысында қол бастаған, сан мәрте жеңіске жеткен батыр, әрі сазгер, әрі ақын-жырау, қолбасы

«Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық музей-қорығы»

Еуразия кеңістігінің орталығы, Абай облысының жүрегі – киелі Жидебай жері. Киелі өлкеде хәкім Абай Құнанбайұлының және немере інісі, ақын, философ Шәкәрім Құдайбердіұлы екеуінің мүрдесі жерленген қастерлі зиярат орны. 

Шыңғыстау керегетас баурайында

Халқымыздың үш бірдей данышпан даналары Абай, Шәкәрім, Мұхтар дүниеге келген Шыңғыстау өңірі – иісі қазақ баласы үшін киелі де, қасиетті мекен екені сөзсіз.

Шәкір Әбенұлының мұражай-үйі

Шәкір Әбенұлы 1901 жылы 1 наурызда қазіргі Абай облысы, Абай ауданы, Қүндызды ауылында дүниеге келген. Шәкірдің азан шақырып қойған аты Мұхаметшүкір. Әкесі Әбеннің қойған аты.

Көкбай Жанатайұлының мешіт-медресесі

Көкбай Жанатайұлы – ұлы Абайдың шәкірті, оның қазақ әдебиетіндегі дәстүрлерін жалғастырушы. 1861 жылы Семей уезі, Мұқыр болысы, Тақыр деген жерде дүниеге келді.

Кәмен Оразалиннің музей-үйі

Көрнекті халық жазушысы, абайтанушы, мұхтартанушы, майдангер, ұстаз Кәмен Оразалиннің музей – үйі Абай ауданының орталығы Қарауылда орналасқан.

Құнанбай Өскенбайұлының мұражай-үйі

Аға сұлтан Құнанбай қажыға арнап, оның өмірі мен қайраткерлік қызметін дәріптейтін Құнанбай мұражай-үйі салынды.

Нысан абыз мазары

Нысан абыз мазары – Медеу ауылының жоғарғы тұсында, Ақтанбұлақ бұлағы басында ел болашағын ойлаған, Асан қайғыдай қобызын зарлатқан, «Еңлік-Кебек» пьесасының кейіпкері Нысан абызға ескерткіш мазар тұрғызылған.Қарауылдан 50 шақырым жерде орналасқан.

Тоқтамыс батыр мазары

    Тоқтамыс Лақаұлы 1730 жылдардың шамасында Әзіреттің Қаратауындағы Жылыбұлақ деген жерде туған.
  Мазары Қарауыл төбенің күнбатыс жағындағы Абай ауданының орталығы Қарауылдан 12 шақырым жерде, Шыңғыстаудың жотасында Белбасар төбесінде орналасқан.

Тарихи-өлкетану музейі

 «Семей қаласының облыстық тарихи өлкетану музейі» КМҚК Абай ауданындағы филиалы 2012 жылы 16 қарашада ашылған.

Ералы би кесенесі

Ералы Кеңгірбайұлы (1792-1864 ж.). Арғы атасы-Тобықты. Тобықты ішінде Олжай, Олжайдан Жандос (Жігітек), Жандост ан Кеңгірбай, Кеңгірбайдан Ералы тарайды. Әкесі он жеті жасында Абылайдан, Орта жүздің биі Тіленші биден бата алған, Тобықтының кие қонған ел иесі, көреген би-Кеңгірбай Жандосұлы (Жігітек) еді.

Омархан мен Нұржамал кесенесі

Омархан - Нұржамал кесенесі- М.Әуезовтің әкесі Омархан Әуезұлы мен анасы Нұржамал Әбсәмбетқызына 1997 жылы жазушының 100 жылдық мерей тойында ескерткіш мұнара салынды.

Аралтөбе

Абайдың екінші әйелі Әйгерім қыстауы болған жер. Бөріліден ары 5 шақырым жерде орналасқан бұл қоныста Абайдың өмірлік серіктері Әйгерім мен Ділдә жерленген.